Η Ελλάδα αποκτά πλήρη Εθνική Στρατηγική για τον Θαλάσσιο Χώρο – Τι προβλέπει ο σχεδιασμός, πώς επηρεάζει τις θαλάσσιες ζώνες και ποια είναι η στάση της κυβέρνησης απέναντι στις αντιδράσεις της Τουρκίας
Ιστορική θεσμοθέτηση του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού
Για πρώτη φορά, η Ελλάδα θεσμοθετεί τον πλήρη Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό (ΘΧΣ), με την έκδοση της Εθνικής Χωρικής Στρατηγικής για τον Θαλάσσιο Χώρο (ΕΧΣΘΧ). Πρόκειται για ένα ολιστικό πλαίσιο που καθορίζει, οργανώνει και αποτυπώνει σε χάρτες τις επιτρεπόμενες χρήσεις και δραστηριότητες σε όλες τις θαλάσσιες ζώνες της χώρας.
Η θεσμοθέτηση έγινε με πρωτοβουλία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σε συνεργασία με το Υπουργείο Εξωτερικών και τα συναρμόδια υπουργεία. Η στρατηγική αυτή απαντά και σε καταδίκη της χώρας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο τον Φεβρουάριο, καλύπτοντας υποχρεώσεις που απορρέουν από την Οδηγία 2014/89/ΕΕ.
Τι περιλαμβάνει η στρατηγική
Η νέα στρατηγική χωρίζεται σε τέσσερις γεωγραφικές ενότητες και προβλέπει:
-
Αποτύπωση των ορίων της υφαλοκρηπίδας, βάσει των ελληνοϊταλικών συμφωνιών του 1977 και 2020
-
Απεικόνιση των ορίων της ΑΟΖ όπως ορίστηκαν από τη συμφωνία Ελλάδας–Αιγύπτου το 2020
-
Χρήση της αρχής της μέσης γραμμής για περιοχές όπου δεν έχουν ακόμα συναφθεί συμφωνίες με γειτονικά κράτη
-
Αντικατοπτρισμό της ισχύουσας εθνικής και διεθνούς νομοθεσίας, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας επέκτασης της αιγιαλίτιδας ζώνης στα 12 ναυτικά μίλια
Ο σχεδιασμός ενσωματώνει και πολιτικές περιβαλλοντικής προστασίας, ενεργειακής εκμετάλλευσης, τουριστικής ανάπτυξης, θαλάσσιας ασφάλειας και προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Στρατηγικό εργαλείο γεωπολιτικής σημασίας
Η ΕΧΣΘΧ αποκτά και γεωπολιτική βαρύτητα, εδραιώνοντας με τεκμηριωμένο τρόπο την ελληνική κυριαρχία στις θαλάσσιες ζώνες, ενόψει πιθανών αντιδράσεων από την Τουρκία. Η κυβέρνηση τονίζει ότι η Τουρκία ήταν ενήμερη για τη σχεδιαζόμενη πρωτοβουλία, καθώς η Ελλάδα είχε προθεσμία έως τις 27 Απριλίου από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για να καταθέσει τον σχετικό σχεδιασμό.
Κυβερνητικές πηγές επισημαίνουν πως η κατάρτιση του ΘΧΣ δεν συνιστά πρόκληση αλλά απαραίτητη θεσμική πράξη, η οποία ενισχύει το επενδυτικό περιβάλλον και την αξιοποίηση των θαλάσσιων πόρων, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την πρόσφατη εμπλοκή της Chevron στα ελληνικά ενεργειακά κοιτάσματα.
Διευκρινίσεις και ερωτήσεις – απαντήσεις
Η κυβέρνηση προχώρησε και στη δημοσιοποίηση ενός συνόλου διευκρινιστικών σημείων:
-
Ο ΘΧΣ δεν αποτελεί πράξη οριοθέτησης ΑΟΖ. Η οριοθέτηση είναι διαδικασία διεθνούς συμφωνίας. Ο ΘΧΣ οργανώνει τις χρήσεις των θαλάσσιων ζωνών
-
Η επέκταση στα 12 ν.μ. δεν αποτυπώνεται ως τετελεσμένο. Είναι κυριαρχικό δικαίωμα, το οποίο η Ελλάδα επιφυλάσσεται να ασκήσει όταν και όπως κρίνει
-
Η κατάρτιση του σχεδιασμού δεν σημαίνει εγκατάλειψη του ελληνοτουρκικού διαλόγου. Αντιθέτως, υπογραμμίζεται η προσήλωση στον διάλογο με βάση το Διεθνές Δίκαιο
