Η δημοσιονομική κατάσταση σε παγκόσμιο επίπεδο επιστρέφει στο προσκήνιο ως πηγή ανησυχίας, με επίκεντρο το αυξανόμενο έλλειμμα της Γαλλίας και την επεκτατική νομισματική πολιτική της Ιαπωνίας. Αυτές οι εξελίξεις, σε συνδυασμό με την παγκόσμια αύξηση του κρατικού χρέους και τις γεωπολιτικές εντάσεις, εκτιμάται ότι θα επηρεάσουν τις αγορές το 2025, σύμφωνα με την Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS).
Οι ανησυχίες της BIS για το κρατικό χρέος
Ο Κλαούντιο Μπόριο, επικεφαλής του νομισματικού και οικονομικού τμήματος της BIS, προειδοποίησε ότι η συσσώρευση κρατικού χρέους μπορεί να πυροδοτήσει σοβαρές αναταράξεις στις αγορές ομολόγων, με πιθανή διάχυση σε άλλα περιουσιακά στοιχεία. Αν και οι αγορές δεν έχουν ακόμη βιώσει τις αποκαλούμενες «επιθέσεις εκδικητών ομολόγων» —όπου οι επενδυτές αυξάνουν απότομα το κόστος δανεισμού για να επιβάλουν περιορισμούς στις κυβερνητικές δαπάνες—, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής καλούνται να δράσουν προληπτικά.
«Οι χρηματοπιστωτικές αγορές αρχίζουν να συνειδητοποιούν ότι πρέπει να απορροφήσουν τους αυξανόμενους όγκους κρατικού χρέους», δήλωσε ο Μπόριο, τονίζοντας ότι οποιαδήποτε καθυστέρηση στη λήψη μέτρων θα μπορούσε να έχει επιζήμιες συνέπειες.
Οι επιπτώσεις στις παγκόσμιες αγορές
Η BIS υπογραμμίζει ότι τα δημοσιονομικά ελλείμματα και το αυξανόμενο χρέος σε χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο επιτείνουν την πίεση. Σύμφωνα με το Institute of International Finance (IIF), το παγκόσμιο χρέος ενδέχεται να αυξηθεί κατά ένα τρίτο μέχρι το 2028, αγγίζοντας τα 130 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Οι ΗΠΑ, για παράδειγμα, αναμένεται να δουν το χρέος τους να αυξάνεται περαιτέρω λόγω των φοροελαφρύνσεων και των αυξημένων δαπανών, ενώ στη Βρετανία, οι νέες δημοσιονομικές πολιτικές αυξάνουν το δανεισμό κατά δισεκατομμύρια λίρες.
Παράλληλα, η απόδοση του 10ετούς αμερικανικού ομολόγου, που επηρεάζει παγκόσμια το κόστος δανεισμού, έχει αυξηθεί σημαντικά, ενώ οι επενδυτές αντιμετωπίζουν αυξημένους κινδύνους λόγω της υπερπροσφοράς χρέους και των πληθωριστικών πιέσεων.
Η περίπτωση της Γαλλίας και της Ιαπωνίας
Το δημοσιονομικό έλλειμμα της Γαλλίας αποτελεί πηγή πολιτικής και οικονομικής αναταραχής, ενώ η Ιαπωνία συνεχίζει την επεκτατική νομισματική πολιτική, διατηρώντας τα επιτόκια εξαιρετικά χαμηλά. Αυτές οι πολιτικές, αν και στοχεύουν στη στήριξη των οικονομιών τους, ενισχύουν τις διεθνείς ανησυχίες για τη βιωσιμότητα του χρέους.
Μια εύθραυστη ισορροπία
Η BIS τονίζει ότι οι παγκόσμιες αγορές εξακολουθούν να απολαμβάνουν σχετική ανθεκτικότητα, υποστηριζόμενες από τη συνεχιζόμενη ανάπτυξη στις ΗΠΑ. Ωστόσο, οι ανισορροπίες στην προσφορά και ζήτηση κρατικών ομολόγων, καθώς και η αυξανόμενη μεταβλητότητα στις αγορές συναλλάγματος, δημιουργούν ένα περιβάλλον υψηλού κινδύνου.
Η έκθεση καταλήγει με την προτροπή για άμεση δράση από τις κυβερνήσεις και τις κεντρικές τράπεζες ώστε να περιοριστούν οι επιπτώσεις των αυξημένων επιπέδων χρέους και να αποτραπούν νέες οικονομικές κρίσεις.