Απόφαση-σταθμός από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) ανατρέπει τις έως τώρα διαδικασίες επιστροφής ποσών που κατέβαλαν τα ασφαλιστικά ταμεία σε συνταξιούχους, οι οποίοι, χωρίς να το γνωρίζουν, λάμβαναν επιπλέον ποσά από συντάξεις ή επιδόματα που δεν δικαιούνταν.
Η απόφαση αυτή ανοίγει τον δρόμο για την ακύρωση των απαιτήσεων από τα ασφαλιστικά ταμεία και δημιουργεί σημαντικά νομικά προηγούμενα για την προστασία των συνταξιούχων που ενδέχεται να έχουν βρεθεί σε δυσμενή οικονομική θέση λόγω αυτών των επιστροφών.
Συγκεκριμένα, η απόφαση του ΣτΕ με αριθμό 2137/2024, που δημοσιεύθηκε στις 5 Ιανουαρίου 2025, αναφέρει ότι όταν οι επιστροφές από τα ασφαλιστικά ταμεία δημιουργούν σοβαρά οικονομικά προβλήματα στους ασφαλισμένους, αυτοί δεν θα υποχρεούνται να επιστρέψουν τα ποσά που λάβανε εφόσον τα έλαβαν καλή τη πίστη. Αυτό το σκεπτικό απορρίπτει την εκ των υστέρων διεκδίκηση από τους ασφαλιστικούς φορείς, δεδομένου ότι οι συνταξιούχοι δεν μπορούσαν να προβλέψουν ότι θα σταματούσαν να δικαιούνται τα ποσά αυτά.
Η απόφαση αυτή ενδέχεται να επηρεάσει εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχους, κυρίως στην περίπτωση των συντάξεων χηρείας. Όπως σημειώνει το ΣτΕ, αν η συνταξιοδότηση χηρείας συνεχίζεται χωρίς τη νόμιμη περικοπή του 70% της αρχικής σύνταξης του θανόντος, και παράλληλα, οι δικαιούχοι έχουν δικαίωμα σε δική τους σύνταξη ή εργάζονται, τότε οι επιστροφές των υπερπληρωμένων ποσών θα ακυρωθούν. Η απόφαση αυτή θεωρείται ιδιαιτέρως σημαντική καθώς αφορά κυρίως τους δικαιούχους συντάξεων χηρείας που συνεχίζουν να λάβουν πλήρεις συντάξεις για μεγαλύτερο διάστημα από το προβλεπόμενο, χωρίς να τους έχει γίνει η αναγκαία περικοπή.
Η απόφαση του ΣτΕ θεωρείται μια νίκη για τους συνταξιούχους, οι οποίοι για χρόνια αντιμετώπιζαν την αβεβαιότητα και την οικονομική επιβάρυνση εξαιτίας της επιστροφής ποσών που είχαν ήδη λάβει. Πλέον, η απόφαση αυτή φέρνει μια νέα κατεύθυνση στην εφαρμογή των ασφαλιστικών πολιτικών, εστιάζοντας στην προστασία των πολιτών από οικονομικές επιβαρύνσεις που δεν τους αναλογούν.