Σύμφωνα με νέα επιστημονική έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature, σχεδόν το 24% των ζώων που ζουν σε ποτάμια, λίμνες και άλλες πηγές γλυκού νερού απειλούνται με εξαφάνιση.
Η μελέτη επικεντρώνεται σε περίπου 23.500 είδη, όπως λιβελούλες, ψάρια, καβούρια και άλλα ζώα που εξαρτώνται από τα οικοσυστήματα του γλυκού νερού. Παρά το γεγονός ότι οι βιότοποι γλυκού νερού καλύπτουν λιγότερο από το 1% της επιφάνειας του πλανήτη, φιλοξενούν το 10% των ζωικών ειδών. Ωστόσο, οι απειλές για αυτά τα είδη αυξάνονται συνεχώς, με τις κύριες αιτίες να είναι η ρύπανση, η κατασκευή φραγμάτων, η γεωργία, οι κλιματικές αλλαγές και η εισβολή αλλοδαπών ειδών.
Η Πατρίσια Τσάρβετ, συν-συγγραφέας της μελέτης και βιολόγος στο Ομοσπονδιακό Πανεπιστήμιο Ceará της Βραζιλίας, τονίζει την ευθραυστότητα των γλυκών νερών, σημειώνοντας ότι, παρά τη φαινομενική δύναμη μεγάλων ποταμών όπως ο Αμαζόνιος, οι οικοσυστημάτων αυτών είναι εξαιρετικά ευαίσθητα σε διαταραχές. Από την πλευρά της, η Κάθριν Σάιερ, ζωολόγος της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης, εξηγεί ότι η συνύπαρξη πολλών απειλών εντείνει τη δυσκολία επιβίωσης των ειδών. Σύμφωνα με τη μελέτη, οι ζωντανοί οργανισμοί σε αυτά τα οικοσυστήματα δεν αντιμετωπίζουν μόνο έναν κίνδυνο, αλλά πολλούς, κάτι που καθιστά ακόμα πιο δύσκολη την επιβίωσή τους.
Η έρευνα αυτή αποτελεί τον πρώτο πλήρη επιστημονικό απολογισμό των κινδύνων για τα είδη του γλυκού νερού, κάτι που δεν είχε αναλυθεί εκτενώς στο παρελθόν, με τις περισσότερες μελέτες να εστιάζουν σε θηλαστικά, πτηνά και ερπετά. Ο Στιούαρτ Πιμ, ειδικός σε θέματα Οικολογίας από το Πανεπιστήμιο Duke, αναγνωρίζει τη σημαντικότητα της μελέτης, τονίζοντας ότι σχεδόν κάθε μεγάλος ποταμός στη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη τροποποιείται από φράγματα, θέτοντας σε κίνδυνο τα είδη που ζουν εκεί.
Η κατάσταση στην περιοχή του Αμαζονίου είναι ιδιαίτερα ανησυχητική, με τις απειλές να προέρχονται από την αποψίλωση των δασών, τις πυρκαγιές και την παράνομη εξόρυξη χρυσού. Οι παράνομοι εμπρησμοί και η ρίψη υδράργυρου από χρυσωρύχους σε ποτάμια της περιοχής δημιουργούν πρόσθετους κινδύνους για τα οικοσυστήματα και τα είδη που εξαρτώνται από αυτά τα νερά.
Η βιολόγος Πατρίσια Τσάρβετ επισημαίνει ότι τα ποτάμια και οι υγρότοποι «συμπυκνώνουν» όλες τις περιβαλλοντικές αλλαγές και αν κάτι πάει στραβά, όπως μια διαρροή χημικών ή πετρελαίου, μπορεί να απειληθεί ολόκληρο το οικοσύστημα, καθώς τα ζώα αυτά δεν έχουν πουθενά αλλού να καταφύγουν.