Η φανουρόπιτα φτιάχνεται ανήμερα της γιορτής του Αγίου Φανουρίου, στις 27 Αυγούστου.
Η νηστίσιμη αυτή, γλυκιά πίτα, φτιάχνεται σαν τάμα στη μνήμη του Αγίου Φανουρίου και προκειμένου εκείνος να φανερώσει είτε αντικείμενα που έχουν χαθεί ή ποτέ πριν δεν έχουν αποκτηθεί, είτε πρόσωπα που αγνοούνται.
Το έθιμο της φανουρόπιτας έχει κατά κάποιον τρόπο διευρυνθεί και αφορά και σε πολλά άλλα κατά περίπτωση αιτήματα προς τον Άγιο Φανούριο, όπως την ανεύρεση ευτυχίας ή πιο συγκεκριμένα δουλειάς. υγείας, παιδιού ή συντρόφου.
Τα υλικά που χρησιμοποιούνται για τη φανουρόπιτα είναι συνήθως 7 ή 9 ή 11, σε κάθε περίπτωση μονός αριθμός, καθώς οι αριθμοί 7 και 9 συμβολίζουν τα μυστήρια της εκκλησίας, τις μέρες δημιουργίας, αλλά και τα Αγγελικά τάγματα.
Κατά τη διάρκεια της παρασκευής της φανουρόπιτας, υπάρχει αναμμένο κερί και θυμίαμα, ενώ υπάρχει και η σχετική προσευχή.
Σύμφωνα με την παράδοση, η Μητέρα του Αγίου Φανουρίου ήταν αμαρτωλή. Ήταν σκληρή και απάνθρωπη με τους φτωχούς και τους συμπεριφερόταν πολύ άσχημα. Ο γιος της προσπάθησε να τη σώσει, αλλά δεν τα κατάφερε.
Ο Άγιος παρακάλεσε να μην φτιάχνουν τίποτα για αυτόν, αλλά μόνο για τη μνήμη και την ψυχή της μητέρας του.
Η Ευχή κατά την παρασκευή είναι η ακόλουθη:
«Κύριε Ιησού Χριστέ, ο Ουράνιος Άρτος, ο της βρώσεως της μενούσης εις τον αιώνα πλουσιοπάροχος χορηγός, ο δοτήρ των αγαθών, ο δέ Ηλιού τροφήν αγεώργητον πηγάσας, η ελπίς των απηλπισμένων, η βοήθεια των αβοηθήτων και σωτηρία των ψυχών ημών.
Ευλόγησον τα δώρα ταύτα και τους ταύτα σοι προσκομίσαντας, εις δόξαν σήν και τιμήν του αγίου ενδόξου μεγαλομάρτυρος Φανουρίου. Παράσχου δέ, αγαθέ, τοις ευπρεπίσασι τους πλακούντας τούτους, πάντα τά εγκόσμια καί υπερκόσμια αγαθά σου.
Εύφρανον αυτούς εν χαρά μετά του προσώπου σου, δείξον αυτοίς οδούς προς σωτηρίαν. Τα αιτήματα τών καρδιών αυτών καί πάσαν τήν βουλήν αυτών ταχέως πλήρωσον, οδηγών αυτούς προς εργασίαν τών εντολών σου, ίνα διά παντός εν ευφροσύνη καί αγαλλιάσει υμνώσι καί δοξάσωσι το πάντιμον καί μεγαλοπρεπές όνομά σου, πρεσβείαις της υπερευλογημένης Θεοτόκου, του αγίου ένδοξου νεομάρτυρος Φανουρίου, του Θαυματουργού, καί πάντων σου τών αγίων. Αμήν».
Η φανουρόπιτα του Άκη Πετρετζίκη
Υλικά
- 375 γρ. σπορέλαιο
- 375 γρ. χυμό πορτοκαλιού
- 300 γρ. κρυσταλλική ζάχαρη
- 1 κ.γ. μαγειρική σόδα
- 1 κ.γ. κανέλα
- 1/4 κ.γ. τριμμένο γαρίφαλο
- 540 γρ. αλεύρι που φουσκώνει μόνο του
- 120 γρ. καρύδια
- 75 γρ. σταφίδες, (προαιρετικά)
- αλάτι
Για το σερβίρισμα
- 1 κ.σ. άχνη ζάχαρη
- φύλλα δυόσμου
Εκτέλεση
- Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 170ºC στον αέρα.
- Ρίχνουμε σε ένα μεγάλο μπολ το σπορέλαιο, 250 γρ. χυμό πορτοκάλι και τη ζάχαρη, και ανακατεύουμε με ένα σύρμα χειρός μέχρι να λιώσει η ζάχαρη.
- Ρίχνουμε σε ένα άλλο μπολ τα 125 γρ. χυμό πορτοκάλι, τη σόδα, την κανέλα και το γαρίφαλο, και ανακατεύουμε με ένα πιρούνι μέχρι να αφρίσει η σόδα.
- Προσθέτουμε το μείγμα με τη σόδα στο μπολ με τη ζάχαρη και ανακατεύουμε με ένα σύρμα.
- Βάζουμε στο μπολ το αλεύρι, τα καρύδια, το αλάτι και τις σταφίδες, και ανακατεύουμε με μια κουτάλα μέχρι να ομογενοποιηθούν τα υλικά.
- Μεταφέρουμε σε ένα λαδωμένο και αλευρωμένο ταψί 25×30 εκ. και ψήνουμε για 50-60 λεπτά.
- Αφήνουμε να κρυώσει καλά και σερβίρουμε με ζάχαρη άχνη και φύλλα δυόσμου.
Η φανουρόπιτα της Αργυρώς Μπαρμπαρίγου
Υλικά
- 280 γρ. ελαιόλαδο απαλό (ή ηλιέλαιο)
- 290 γρ. ψιλή ζάχαρη
- 110 γρ. γλυκό κρασί
- 330 γρ. χυμό πορτοκάλι και ξύσμα από 2 πορτοκάλια
- 1 κ.γ. σόδα
- Κανελογαρίφαλα
- 4 φλ. αλεύρι που φουσκώνει μόνο του (500 γραµ)
Προαιρετικά
- 60 γρ. σουσάμι
- 140 γρ. σταφίδες ανάμεικτες
- 120 γρ. καρύδια ψιλοκομμένα
Για το μείγμα μπαχαρικών
- 1 κ.γ. γεμάτο κανέλα
- 1/2 κ.γ. γαρίφαλο
- 1/3 κ.γ. μοσχοκάρυδο
Εκτέλεση
- Σε ένα μπολ βάζουμε το λάδι, τη ζάχαρη, το ξύσμα και τα κανελογαρίφαλα.
- Με σύρμα δουλεύουμε το μείγμα για 2 με 3 λεπτά να γίνει σαν κρέμα και να λιώσει καλά η ζάχαρη.
- Προσθέτουμε το κρασί κι ανακατεύουμε το μίγμα.
- Διαλύουμε τη μαγειρική σόδα στο χυμό πορτοκάλι σε μια κανάτα και ανακατεύουμε πάνω από το μπολ με το μίγμα, γιατί φουσκώνει και χύνεται ο χυμός.
- Ανακατεύουμε το πορτοκάλι μέσα στα υλικά.
- Προσθέτουμε το αλεύρι και με το σύρμα ανακατεύουμε.
- Το μίγμα θα μοιάζει με χυλός.
- Θα χρησιμοποιήσουμε ελαφρά λαδωμένο ταψί 30×24 εκ.
- Αν χρησιμοποιήσετε σουσάμι, πασπαλίζετε το μισό στη βάση και στα τοιχώματα του ταψιού. Το υπόλοιπο θα το πασπαλίσετε στην επιφάνεια της.
Για το ψήσιμο
- Έχουμε προθερμάνει καλά τον φούρνο στις αντιστάσεις πάνω κάτω, στους 170°C βαθμούς και θα ψήσουμε στην κάτω σχάρα για 1 ώρα και 10 λεπτά περίπου.
- Εναλλακτικά, ψήνουμε στον αέρα στους 160°C βαθμούς, στην μεσαία σχάρα για περίπου 50 λεπτά.
- Πριν την βγάλουμε από το φούρνο, τσεκάρουμε το κέντρο της με μαχαίρι, να βεβαιωθούμε ότι ψήθηκε σωστά. Το μαχαίρι πρέπει να βγαίνει στεγνό από ζύμη.
- Αφού ψηθεί, θα φουσκώσει και θα διπλασιαστεί σε όγκο, η επιφάνεια της θα ροδίσει καλά.
Για το σερβίρισμα
- Αφήστε να κρυώσει και να τραβήξει τα υγρά από την θερμοκρασία του φούρνου.
- Κόψτε σε κομμάτια και σερβίρετε κι αν θέλετε πασπαλίστε με άχνη και κανέλα.