Μια νέα μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Μπέρμινχαμ φέρνει στο φως σημαντικά ευρήματα για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα, δείχνοντας ότι τα πρώτα της ίχνη μπορεί να εντοπιστούν πολύ πριν εμφανιστούν τα κλινικά συμπτώματα. Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα σημάδια πρόωρης γήρανσης του ανοσοποιητικού συστήματος ίσως αποτελούν προειδοποιητικά σημάδια για την εκδήλωση της νόσου και θα μπορούσαν να ανοίξουν τον δρόμο για έγκαιρη πρόληψη και στοχευμένες θεραπείες.
Η σημασία της ανοσολογικής γήρανσης
Η ανοσολογική γήρανση είναι μια φυσιολογική διαδικασία κατά την οποία το ανοσοποιητικό σύστημα χάνει σταδιακά την αποτελεσματικότητά του. Αυτή η φθορά οδηγεί σε μεγαλύτερη ευπάθεια απέναντι σε λοιμώξεις, μειωμένη ανταπόκριση στα εμβόλια και αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης χρόνιων φλεγμονωδών ή αυτοάνοσων νοσημάτων, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα.
Η νέα έρευνα έδειξε ότι τα χαρακτηριστικά αυτής της γήρανσης εντοπίζονται πριν ακόμη τη διάγνωση της νόσου, γεγονός που υποδηλώνει ότι μπορεί να παίζουν ενεργό ρόλο στην ίδια την ανάπτυξή της.
Τι έδειξε η μελέτη
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο eBioMedicine, περιέλαβε 224 συμμετέχοντες σε διαφορετικά στάδια της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, οι οποίοι δεν είχαν λάβει ακόμη θεραπεία. Οι ερευνητές παρακολούθησαν δείκτες ανοσολογικής λειτουργίας και φλεγμονής, ανακαλύπτοντας πως:
-
Άτομα με αρθραλγία (πόνο στις αρθρώσεις) ή πρώιμη αρθρίτιδα είχαν λιγότερα «φρέσκα» ανοσοκύτταρα (naïve T cells), ένδειξη πρόωρης ανοσολογικής γήρανσης.
-
Ακόμη και στα αρχικά στάδια, παρατηρήθηκαν αυξημένα επίπεδα φλεγμονωδών δεικτών όπως IL-6, TNFα και CRP.
-
Τα πιο «γερασμένα» και φλεγμονώδη κύτταρα (senescent T cells, Th17) εντοπίζονταν μόνο όταν η νόσος είχε πλέον εγκατασταθεί.
-
Ειδικά Β-κύτταρα που σχετίζονται με την ηλικία (ABCs) βρέθηκαν αυξημένα πριν από τη διάγνωση και συνδέονταν με την παρουσία αυτοαντισωμάτων.
-
Ο δείκτης IMM-AGE score μπόρεσε να προβλέψει ποια άτομα με αρθραλγία είχαν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν ρευματοειδή αρθρίτιδα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι 28% των συμμετεχόντων με αρθραλγία εμφάνισαν τελικά αρθρίτιδα μέσα σε δύο χρόνια, κάτι που υπογραμμίζει τη σημασία της έγκαιρης αναγνώρισης αυτών των αλλαγών.
Τι σημαίνουν όλα αυτά
Η επικεφαλής ερευνήτρια, Δρ. Niharika Duggal, εξήγησε ότι η γήρανση του ανοσοποιητικού δεν είναι απλώς συνέπεια της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, αλλά πιθανός μηχανισμός που τη «γεννά». Αν εντοπίζονται έγκαιρα αυτές οι μεταβολές, είναι πιθανό να εφαρμοστούν προληπτικές θεραπείες, όπως μέθοδοι που ενισχύουν τη φυσική απομάκρυνση των φθαρμένων κυττάρων, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο εκδήλωσης της νόσου.
Τα πέντε σημεία-κλειδιά της έρευνας
-
224 συμμετέχοντες εξετάστηκαν σε διάφορα στάδια πριν και μετά την εμφάνιση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας.
-
Εντοπίστηκε πρόωρη ανοσολογική γήρανση πριν από τη διάγνωση.
-
Ο δείκτης IMM-AGE score προβλέπει ποιοι ασθενείς κινδυνεύουν περισσότερο.
-
28% όσων είχαν αρθραλγία ανέπτυξαν αρθρίτιδα μέσα σε δύο χρόνια.
-
Η γήρανση του ανοσοποιητικού φαίνεται να αποτελεί αιτία και όχι αποτέλεσμα της νόσου.
Η έρευνα αυτή προσφέρει μια νέα, πιο ελπιδοφόρα προοπτική: αν μπορέσουμε να εντοπίσουμε εγκαίρως τις «σιωπηλές» αλλαγές του ανοσοποιητικού, ίσως στο μέλλον να μπορούμε όχι μόνο να θεραπεύουμε, αλλά και να προλαμβάνουμε τη ρευματοειδή αρθρίτιδα.