Τα Χριστούγεννα είναι μια γιορτή γεμάτη αγάπη και φως, που μας ζεσταίνει την καρδιά. Ωστόσο, υπάρχουν και σκοτεινές πλευρές της γιορτής, γεμάτες με μύθους που προκαλούν φόβο και τρόμο.
Σε πολλούς πολιτισμούς, ειδικά στο βόρειο ημισφαίριο, το χριστουγεννιάτικο χειμερινό ηλιοστάσιο προκαλούσε έντονη ανησυχία και φόβο, καθώς οι άνθρωποι πίστευαν ότι βρίσκονταν στο έλεος των υπερφυσικών δυνάμεων της φύσης.
Στην Ισλανδία, όπου το φως της ημέρας διαρκεί μόνο λίγες ώρες κατά τη διάρκεια του χειμώνα, υπήρχε η πεποίθηση ότι τα φαντάσματα περιπλανιόντουσαν στη γη αυτή την περίοδο. Στο ισλανδικό έπος Eyrbyggja, ένας αγρότης καλεί τους γείτονές του σε χριστουγεννιάτικη γιορτή, μόνο για να διαπιστώσει ότι τους συνοδεύουν φαντάσματα που σκορπίζουν θάνατο και καταστροφή.
Στην Σκανδιναβία, οι καλικάντζαροι παίρνουν μυθικές διαστάσεις με την μορφή του Nisse, που προστατεύει ή εκδικείται όσους δεν του φερθούν καλά. Αυτά τα μικρά, ξωτικά συχνά εκβιάζουν τα παιδιά με την απειλή να κλέψουν ή ακόμα και να προκαλέσουν κακό, αν δεν τους προσφέρουν τον απαιτούμενο χυλό ρυζιού.
Η ιστορία του Άγιου Νικολάου, όπως την ξέρουμε σήμερα, έχει επηρεαστεί από αρχαίους μύθους. Στην πραγματικότητα, ο σκανδιναβικός θεός Όντιν, κατά τη διάρκεια του χειμερινού ηλιοστάσιου, εισερχόταν στα σπίτια από την καμινάδα, ενώ η Αγγλία έχει τη δική της παράδοση με τη χρήση καρφιτσών και αγκαθιών για να διώξει τις μάγισσες.
Στην Ιταλία, η Befana, η μάγισσα των Θεοφανείων, εισέρχεται από την καμινάδα για να παραδώσει δώρα στα παιδιά, αφήνοντας πίσω της είτε γλυκίσματα είτε κάρβουνο, ανάλογα με τη συμπεριφορά τους. Στη Νορβηγία, οι μάγισσες συνήθιζαν να πετούν με σκούπες την παραμονή των Χριστουγέννων, και οι άνθρωποι έκρυβαν τις σκούπες τους για να τις προστατέψουν.
Εξίσου τρομακτικός είναι ο μύθος του Κράμπους, μιας φοβερής φιγούρας από την Αυστρία, που τιμωρεί τα άτακτα παιδιά χτυπώντας τα ή παίρνοντάς τα μαζί του στην κόλαση. Παρόμοιοι μύθοι υπάρχουν και στην Ισλανδία, με την φοβερή Gryla, μια μάγισσα που τρώει τα άτακτα παιδιά, και την μαυρογάτα της που καταβροχθίζει εκείνους που δεν έχουν πάρει καινούργια ρούχα για τα Χριστούγεννα.
Στη δυτική Ουκρανία, υπάρχει η ιστορία μιας φτωχής οικογένειας που δεν μπορούσε να στολίσει το χριστουγεννιάτικο δέντρο της. Στο τέλος, οι αράχνες έπλεξαν όμορφους ιστούς πάνω στο δέντρο, δημιουργώντας μια εικόνα ευτυχίας και προσφέροντας καλή τύχη για το νέο έτος. Από τότε, η παράδοση θέλει τους Ουκρανούς να μην σκουπίζουν τους ιστούς αράχνης την περίοδο των Χριστουγέννων, θεωρώντας ότι φέρνουν ευημερία και τύχη.