Οι Ηνωμένες Πολιτείες περιμένουν σήμερα την απάντηση της Ουκρανίας σε ένα προσχέδιο ειρηνευτικής συμφωνίας, που προκαλεί έντονες αντιδράσεις στο Κίεβο λόγω των μεγάλων παραχωρήσεων προς τη Ρωσία. Το σχέδιο, το οποίο αποκάλυψε το Axios, παρουσιάστηκε ως τελική πρόταση του Ντόναλντ Τραμπ και φαίνεται να έχει ήδη συζητηθεί με τη Μόσχα.
Τι περιλαμβάνει η πρόταση: Αναγνώριση εδαφών και αποκλιμάκωση
Το αμερικανικό έγγραφο, το οποίο παρουσιάστηκε σε Ουκρανούς αξιωματούχους στο Παρίσι την προηγούμενη εβδομάδα, ζητά από την Ουκρανία να αναγνωρίσει την Κριμαία ως ρωσική και να αποδεχθεί την ντε φάκτο κυριαρχία της Ρωσίας στις περιοχές που κατέχει από το 2022. Σε αντάλλαγμα, οι ΗΠΑ προτείνουν παύση των εχθροπραξιών και εγγυήσεις ασφάλειας για το Κίεβο.
Ο Λευκός Οίκος διαμηνύει ότι αν δεν υπάρξει συμφωνία σύντομα, οι συνομιλίες θα τερματιστούν.
Οι θέσεις της Ουκρανίας και της Ρωσίας
Ο Ουκρανός πρόεδρος Ζελένσκι έχει απορρίψει στο παρελθόν κάθε πρόταση που συνεπάγεται αναγνώριση των ρωσικών εδαφικών διεκδικήσεων. Από την άλλη, ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν δείχνει διατεθειμένος να διατηρήσει τις σημερινές γραμμές του μετώπου, αλλά απορρίπτει την παρουσία διεθνών ειρηνευτικών δυνάμεων στην Ουκρανία.
Πηγή κοντά στην ουκρανική κυβέρνηση χαρακτήρισε το σχέδιο “ιδιαίτερα ευνοϊκό για τη Ρωσία”, υποστηρίζοντας ότι δίνει συγκεκριμένα οφέλη στη Μόσχα, ενώ αφήνει γενικόλογες υποσχέσεις για την Ουκρανία.
Τι προβλέπει το σχέδιο Τραμπ για κάθε πλευρά
Οφέλη για τη Ρωσία:
-
Επίσημη αναγνώριση της Κριμαίας ως ρωσικής από τις ΗΠΑ.
-
Άτυπη αποδοχή της κυριαρχίας της στις κατεχόμενες περιοχές Λουχάνσκ, Ντονέτσκ, Χερσώνα και Ζαπορίζια.
-
Διαβεβαίωση ότι η Ουκρανία δεν θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ (αν και η ένταξη στην ΕΕ παραμένει πιθανή).
-
Σταδιακή άρση των κυρώσεων που επιβλήθηκαν μετά το 2014.
-
Νέες οικονομικές συμφωνίες με τις ΗΠΑ, κυρίως στον τομέα της ενέργειας.
Οφέλη για την Ουκρανία:
-
Εγγυήσεις ασφαλείας από ευρωπαϊκές (και ενδεχομένως και άλλες) χώρες.
-
Επιστροφή μικρής περιοχής στο Χάρκοβο.
-
Δικαίωμα ελεύθερης ναυσιπλοΐας στον ποταμό Δνείπερο.
-
Βοήθεια για ανασυγκρότηση και αποζημιώσεις, χωρίς να διευκρινίζεται ποιος θα χρηματοδοτήσει.
Ειδικές ρυθμίσεις και ενεργειακή συνεργασία
Το σχέδιο περιλαμβάνει επίσης πρόβλεψη για τον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια, ο οποίος θα ανήκει τυπικά στην Ουκρανία αλλά θα λειτουργείται από τις ΗΠΑ, με ενέργεια να παρέχεται και στις δύο πλευρές. Προβλέπεται επίσης συμφωνία για εξορύξεις στην Ουκρανία, την οποία ο Τραμπ αναμένεται να υπογράψει άμεσα.
Το προσχέδιο βασίστηκε σε τετράωρη συνάντηση του απεσταλμένου Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, με τον Πούτιν, κατά την οποία ο Ρώσος πρόεδρος πρότεινε προσωρινή αναστολή στρατιωτικών επιχειρήσεων ως ένδειξη καλής θέλησης.
Οι επόμενες κινήσεις: Προς νέα συνάντηση Μόσχας – Ουάσινγκτον
Ο Γουίτκοφ αναμένεται να επιστρέψει στη Μόσχα για νέες συνομιλίες, όμως ούτε ο ίδιος ούτε ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Μάρκο Ρούμπιο θα συμμετάσχουν στη διάσκεψη του Λονδίνου. Αντ’ αυτών, η αμερικανική αποστολή θα εκπροσωπηθεί από τον Κιθ Κέλογκ, ο οποίος θα παρουσιάσει το σχέδιο στους συμμάχους.
Οι συνομιλίες προσανατολίζονται πλέον σε ενδεχόμενη κατάπαυση του πυρός για 30 ημέρες, αντί για πλήρη ειρηνευτική συμφωνία.
Αμερικανικές δηλώσεις: “Είμαστε στη σωστή κατεύθυνση”
Ο Ρούμπιο έκανε λόγο για «παραγωγικές» συζητήσεις με το Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λέβιτ, υπογράμμισε πως οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται και υπάρχει αισιοδοξία για πρόοδο.