Η διπλωματική πρωτοβουλία Ερντογάν να φιλοξενήσει συνομιλίες Ρωσίας-Ουκρανίας στην Κωνσταντινούπολη ενισχύει τη θέση της Άγκυρας στη διεθνή σκηνή και φέρνει την Αθήνα ενώπιον κρίσιμων αποφάσεων για την εθνική στρατηγική της.
Το χθεσινό τηλεφώνημα του προέδρου της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, με τον Ρώσο ομόλογό του, Βλαντίμιρ Πούτιν, με στόχο τη διεξαγωγή ειρηνευτικών συνομιλιών στην Κωνσταντινούπολη, συνιστά μια σημαντική διπλωματική κίνηση, η οποία επηρεάζει άμεσα και την Ελλάδα. Η φιλοδοξία της Τουρκίας να αναδειχθεί σε βασικό διαμεσολαβητή μεταξύ Μόσχας και Κιέβου δεν αποτελεί απλώς μια διεθνή πρωτοβουλία, αλλά μια γεωπολιτική εξέλιξη που ενδέχεται να αλλάξει τις ισορροπίες στην ευρύτερη περιοχή.
Ο ρόλος-κλειδί της Τουρκίας στον πόλεμο στην Ουκρανία
Από την αρχή του πολέμου, η Άγκυρα κατάφερε να ισορροπήσει διπλωματικά. Ενώ στήριξε την Ουκρανία με drones Bayraktar, απέφυγε τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας και διατήρησε στενές επαφές με το Κρεμλίνο. Η συμφωνία για τις εξαγωγές σιτηρών μέσω Μαύρης Θάλασσας – προϊόν του τουρκικού διαμεσολαβητικού ρόλου – ενίσχυσε τη διεθνή εικόνα της Τουρκίας ως “ρυθμιστή”.
Η Άγκυρα, σε αυτό το πλαίσιο, επιδιώκει να προωθήσει ένα προφίλ ισχυρού γεωπολιτικού μεσολαβητή, το οποίο μπορεί να αξιοποιήσει ως αντιστάθμισμα σε αρνητικές εντυπώσεις που προκαλεί με τις προκλητικές της ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο.
Η πρόκληση για την ελληνική διπλωματία
Η αυξανόμενη αποδοχή της Τουρκίας από διεθνείς παράγοντες ενδέχεται να περιορίσει τη δυνατότητα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής να προβάλει τον αποσταθεροποιητικό ρόλο της Άγκυρας. Εάν η Τουρκία καθιερωθεί ως «ειρηνευτής» σε διεθνές επίπεδο, η αξιοπιστία των ελληνικών επιφυλάξεων κινδυνεύει να αποδυναμωθεί, ιδίως σε κρίσιμες στιγμές για ζητήματα κυριαρχίας, όπως το casus belli ή το Κυπριακό.
Η απάντηση της Αθήνας: έξυπνη και πολυεπίπεδη στρατηγική
Η ελληνική διπλωματία δεν ετεροκαθορίζεται, επισημαίνουν κυβερνητικές πηγές. Η Ελλάδα έχει επενδύσει στη στρατηγική της αξιοπιστίας, εδραιώνοντας τη θέση της ως πυλώνα σταθερότητας στην περιοχή, με εμβάθυνση της στρατιωτικής συνεργασίας με ΗΠΑ και Γαλλία, αλλά και με στοχευμένη παρουσία σε Βαλκάνια, Μέση Ανατολή και Ανατολική Μεσόγειο.
Με την ανάληψη της Προεδρίας του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ από την 1η Μαΐου, η Ελλάδα έχει την ευκαιρία να υπενθυμίσει στα διεθνή φόρα ότι πίσω από την εικόνα του «ειρηνοποιού», η Τουρκία συνεχίζει να αμφισβητεί κυριαρχικά δικαιώματα, να απειλεί με πολεμική δράση και να διατηρεί στρατεύματα κατοχής σε έδαφος κράτους-μέλους της ΕΕ.