Η Ιερά Μονή του Αρχαγγέλου Μιχαήλ του Πανορμίτη στη Σύμη είναι αναμφίβολα ένα από τα μεγαλύτερα και πιο σημαντικά προσκυνήματα της Δωδεκανήσου. Χτισμένη στον όρμο του Πανόρμου, από τον οποίο πήρε το όνομά της, η μονή είναι συνώνυμο της θρησκευτικής παράδοσης και της πολιτιστικής κληρονομιάς της περιοχής.
Το επιβλητικό καμπαναριό του μοναστηριού, το οποίο χτίστηκε το 1911, είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά χαρακτηριστικά του και τραβά τα βλέμματα των προσκυνητών. Το καμπαναριό είναι χτισμένο σε ρυθμό μπαρόκ, και το στυλ του είναι μοναδικό για την Ελλάδα, αφού δεν υπάρχει άλλο παρόμοιο στην χώρα. Είναι παρόμοιο με εκείνο της Μονής Ζαγκόρσκ, κοντά στη Μόσχα. Η βοτσαλωτή αυλή με τα γεωμετρικά σχέδια ενισχύει την ομορφιά του χώρου και προσφέρει μια αίσθηση αρμονίας και ηρεμίας.
Η Ιερά Μονή αναφέρεται για πρώτη φορά σε γραπτές πηγές από τον 15ο αιώνα, αλλά το ακριβές έτος ίδρυσής της παραμένει άγνωστο. Η κύρια είσοδος της μονής βρίσκεται στην παραλία του Πανορμίτη και ο ναός της είναι αφιερωμένος στον Αρχάγγελο Μιχαήλ, προστάτη άγιο του νησιού και των ναυτικών της Δωδεκανήσου. Ο ναός είναι μονόκλιτη βασιλική, και το εσωτερικό της καλύπτεται με υπέροχες τοιχογραφίες, πολλές από τις οποίες φιλοτέχνησε ο ντόπιος αγιογράφος Νεόφυτος.
Η δεξιά πλευρά του ναού φιλοξενεί το εντυπωσιακό εικονοστάσι με την ασημένια εικόνα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ. Η εικόνα, ύψους δύο μέτρων, είναι καλυμμένη με φύλλα ασημιού και φιλοτεχνήθηκε το 1724 από τον τεχνίτη Ιωάννη τον Πελοποννήσιο. Η ιστορία γύρω από την εικόνα λέει ότι αυτή εμφανίστηκε ως εκ θαύματος και επανεμφανίστηκε στο ίδιο σημείο μετά την αφαίρεσή της.
Το μοναστήρι φιλοξενεί επίσης δύο μουσεία. Το πρώτο εκθέτει εκκλησιαστική τέχνη, όπως ασημένιες εικόνες και λειτουργικά αντικείμενα, ενώ το δεύτερο παρουσιάζει την τοπική λαογραφία, με αντικείμενα που σχετίζονται με την αλιεία, τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Στη βιβλιοθήκη του μοναστηριού υπάρχουν βυζαντινά χειρόγραφα και βιβλία με εκκλησιαστικό, ιστορικό και φιλολογικό περιεχόμενο.
Κάθε χρόνο, στις 8 Νοεμβρίου, η γιορτή του Αρχάγγελου Μιχαήλ συγκεντρώνει χιλιάδες προσκυνητές στο μοναστήρι, που έρχονται από κάθε γωνιά της Ελλάδας για να τιμήσουν τον προστάτη άγιο του νησιού. Η απόσταση από τον κεντρικό οικισμό της Σύμης είναι περίπου έξι ώρες με τα πόδια ή μία ώρα με τα δημόσια μέσα μεταφοράς, κάνοντάς την μια αξέχαστη εμπειρία για τους επισκέπτες.