Η στέρηση ύπνου μπορεί να εμποδίζει τον εγκέφαλο να περιορίζει τις ανεπιθύμητες σκέψεις και αναμνήσεις, όπως δείχνει νέα μελέτη επιστημόνων από το Πανεπιστήμιο του York σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της East Anglia. Συγκεκριμένα, η αυπνία επηρεάζει τον προμετωπιαίο φλοιό, περιορίζοντας την ικανότητά του να «καταστέλλει» δυσάρεστες εμπειρίες που υπό φυσιολογικές συνθήκες ξεχνιούνται σχετικά γρήγορα.
Ο Δρ. Scott Cairney εξηγεί ότι οι ανεπιθύμητες αναμνήσεις συχνά εμφανίζονται στη συνειδητή σκέψη όταν προκληθούν από κάποιο ερέθισμα, αλλά σε έναν ξεκούραστο εγκέφαλο τείνουν να «ξεθωριάζουν» και να χάνονται. Ο επαρκής ύπνος βοηθά στο να μην εδραιώνονται αυτές οι αναμνήσεις, εμποδίζοντας την μετατροπή τους σε σταθερή μνήμη.
Ο ύπνος ενισχύει τον έλεγχο της σκέψης
Για να εξετάσουν πώς συμβαίνει αυτό, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν λειτουργική μαγνητική τομογραφία (fMRI) σε 85 υγιείς ενήλικες. Οι μισοί είχαν κοιμηθεί κανονικά στο εργαστήριο, ενώ οι υπόλοιποι παρέμειναν ξύπνιοι. Στη συνέχεια, οι συμμετέχοντες παρακολούθησαν εικόνες ανθρώπων σε ευχάριστες ή δυσάρεστες καταστάσεις και κλήθηκαν είτε να ανακαλέσουν τις εικόνες είτε να τις «σβήσουν» από τη μνήμη τους.
Τα αποτελέσματα έδειξαν:
-
Οι ξεκούραστοι συμμετέχοντες εμφάνισαν ισχυρότερη ενεργοποίηση στον δεξιό ραχιαίο προμετωπιαίο φλοιό, την περιοχή που ελέγχει σκέψεις, συναισθήματα και συμπεριφορές, σε σύγκριση με όσους είχαν στερηθεί ύπνο.
-
Ο επαρκής ύπνος συνδέθηκε με μειωμένη δραστηριότητα στον ιππόκαμπο, περιορίζοντας την ανάκληση αρνητικών εντυπώσεων.
-
Στους ξεκούραστους παρατηρήθηκαν κινήσεις REM των ματιών, που φαίνεται να ενεργοποιούν τον δεξιό ραχιαίο προμετωπιαίο φλοιό και να συμβάλλουν στην καταστολή των δυσάρεστων αναμνήσεων, εμποδίζοντάς τες να επανέλθουν στη συνείδηση.
Συνολικά, η μελέτη υπογραμμίζει τον κρίσιμο ρόλο του ύπνου στην ψυχική ισορροπία, δείχνοντας ότι η καλή νυχτερινή ανάπαυση βοηθά τον εγκέφαλο να «ξεφορτώνεται» τις ανεπιθύμητες σκέψεις και να προστατεύει τη νοητική υγεία.