Αν θέλουμε ένα παιδί να αγαπήσει το διάβασμα, ο πιο αποτελεσματικός τρόπος είναι να το εντάξουμε φυσικά και διαρκώς στην καθημερινότητά του – ήδη από τους πρώτους μήνες της ζωής του. Η Maya Payne Smart, ερευνήτρια και συγγραφέας με ειδίκευση στην παιδική ανάπτυξη, εξηγεί πώς πέντε απλές αλλά κρίσιμες συνήθειες μπορούν να κάνουν τη διαφορά στο μέλλον ενός παιδιού.
1. Συζητούν με το μωρό, ακόμα κι όταν δεν μπορεί να μιλήσει
Οι γονείς που βλέπουν τα πρώτα γουργουρητά και ήχους των μωρών ως αρχή της επικοινωνίας και απαντούν με λέξεις, χτίζουν από νωρίς το γλωσσικό υπόβαθρο του παιδιού. Αυτή η διαδικασία, γνωστή ως serve and return, ενισχύει τις πρώτες συνδέσεις στον εγκέφαλο που σχετίζονται με τη γλώσσα και την κοινωνική ανάπτυξη.
2. Μιλούν για τους ήχους των γραμμάτων
Η φωνολογική επίγνωση –η ικανότητα του παιδιού να αναγνωρίζει ήχους και να τους συνδέει με γράμματα– είναι βασικό προστάδιο της ανάγνωσης. Οι γονείς που μιλούν για το πώς προφέρονται τα γράμματα ενισχύουν την αναγνωστική ετοιμότητα πριν ακόμα το παιδί μάθει να διαβάζει.
3. Κάνουν ερωτήσεις και περιμένουν απαντήσεις
Το να ρωτάμε τα παιδιά και να τα ενθαρρύνουμε να σκεφτούν και να απαντήσουν είναι μια διαδικασία που ενισχύει όχι μόνο τη γλωσσική ικανότητα αλλά και τη λογική σκέψη. Απλές ερωτήσεις μέσα στη ρουτίνα της ημέρας δημιουργούν έδαφος για μάθηση.
4. Διαβάζουν μέσα στην ημέρα, όχι μόνο το βράδυ
Η ώρα του ύπνου είναι μια εξαιρετική στιγμή για ιστορίες, όμως το διάβασμα δεν χρειάζεται να περιορίζεται εκεί. Όταν διαβάζουμε σε ανύποπτο χρόνο –όπως το πρωί ή το απόγευμα– ενθαρρύνουμε το παιδί να συνδέσει το διάβασμα με τη διασκέδαση και όχι μόνο με τη ρουτίνα.
5. Παίζουν με τις λέξεις
Η γλώσσα είναι παιχνίδι – και οι γονείς που τραγουδούν, απαγγέλλουν ποιηματάκια, λένε γλωσσοδέτες ή αινίγματα, βοηθούν το παιδί να εξοικειωθεί με τους ήχους και τις δομές των λέξεων. Αυτή η αίσθηση παιχνιδιού είναι η βάση για την ανάπτυξη της αναγνωστικής ικανότητας.
Έρευνες επιβεβαιώνουν ότι η πρώιμη αγάπη για το διάβασμα δεν ενισχύει μόνο τη γλωσσική ανάπτυξη, αλλά προβλέπει μελλοντική σχολική επιτυχία, κοινωνική προσαρμογή και ψυχική υγεία. Και όλα αυτά ξεκινούν από μερικές συνειδητές πράξεις γονεϊκής φροντίδας – και πολύ πριν το παιδί ανοίξει το πρώτο του βιβλίο.