Οι πρώτες φθινοπωρινές αποδράσεις είναι ιδανική ευκαιρία για να γνωρίσουμε από κοντά τις ιστορικές καστροπολιτείες της Ελλάδας — τόπους που μοιάζουν να έχουν ξεφύγει από τις σελίδες της ιστορίας. Πίσω από τα πέτρινα τείχη τους κρύβονται θρύλοι, παραδόσεις και εικόνες μιας άλλης εποχής. Λιθόστρωτα καλντερίμια, επιβλητικά κάστρα, βυζαντινές εκκλησίες και παλιά αρχοντικά συνθέτουν την ατμόσφαιρα αυτών των μοναδικών προορισμών. Ας περιηγηθούμε σε τέσσερις από τις πιο εντυπωσιακές καστροπολιτείες της ηπειρωτικής Ελλάδας.
Ιωάννινα – Η πόλη των θρύλων και της λίμνης
Το φθινόπωρο είναι η πιο μαγική εποχή για μια βόλτα στα Γιάννενα, την πόλη των αργυροχόων, της παράδοσης και των φοιτητών. Η οδός Αβέρωφ οδηγεί στο ιστορικό Κάστρο, χτισμένο πάνω σε μια μικρή χερσόνησο που προβάλλει στη λίμνη Παμβώτιδα. Στα χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αποτελούσε το σημαντικότερο διοικητικό κέντρο της περιοχής.
Μέσα στα τείχη, απλώνεται μια «πόλη μέσα στην πόλη», γεμάτη λαβυρινθώδη σοκάκια, παλιά σπίτια και ατμόσφαιρα άλλης εποχής. Ξεχωρίζουν το Ασλάν Τζαμί, το Ιτς Καλέ, το Τζαμί του Ασλάν Πασά (όπου στεγάζεται το Δημοτικό Εθνογραφικό Μουσείο), το Φετιχέ Τζαμί και ο τάφος του Αλή Πασά, καθώς και το Μουσείο Αργυροτεχνίας και το Βυζαντινό Μουσείο — όλοι σταθμοί μιας περιήγησης γεμάτης ιστορία.
Ναύπακτος – Το στολίδι του Κορινθιακού
Ανάμεσα στο Αντίρριο και τον Μόρνο ποταμό, στην είσοδο του Κορινθιακού κόλπου, η Ναύπακτος διατηρεί το παραδοσιακό της χρώμα και ξεδιπλώνει την ιστορία της μέσα από το εμβληματικό ενετικό λιμάνι και το καλοδιατηρημένο κάστρο της.
Το λιμανάκι, με τους δύο πύργους που φυλάσσουν την είσοδό του, αποτελεί το πιο χαρακτηριστικό σημείο της πόλης και σήμερα είναι τόπος συνάντησης για ντόπιους και επισκέπτες. Στην κορυφή του λόφου, το βενετσιάνικο κάστρο προσφέρει μαγευτική θέα στον Κορινθιακό, ενώ τη νύχτα, η φωτισμένη γέφυρα Ρίου–Αντιρρίου δημιουργεί ένα θέαμα μοναδικής ομορφιάς. Πρόκειται για ένα από τα καλύτερα σωζόμενα κάστρα της Ελλάδας, στο οποίο αποτυπώνονται οι διαδοχικές ιστορικές φάσεις της πόλης — από τους αρχαίους χρόνους έως τους Ενετούς.
Μονεμβασιά – Το πέτρινο καράβι του Μυρτώου
Μέσα στα μεσαιωνικά της τείχη, η Μονεμβασιά διατηρεί ζωντανό τον παλμό μιας καστροπολιτείας που μαγεύει τον επισκέπτη από το πρώτο βήμα. Περνώντας την πύλη, ξεκινά μια βόλτα ανάμεσα σε παλιά αρχοντικά, βυζαντινές εκκλησίες, παραδοσιακούς ξενώνες και γραφικά καλντερίμια.
Στην κεντρική πλατεία, δεσπόζει το κανόνι που κοιτάζει τη θάλασσα και το Αρχαιολογικό Μουσείο, ενώ αξίζει να δείτε τον ναό του Ελκόμενου Χριστού με τη μοναδική εικόνα της Σταύρωσης. Από την Πάνω Πόλη, όπου βρίσκεται ο ναός της Αγίας Σοφίας (12ος αιώνας), η θέα στο Μυρτώο Πέλαγος κόβει την ανάσα. Το φθινόπωρο, η πέτρινη αυτή καστροπολιτεία ντύνεται με γήινα χρώματα και αποκτά μια ρομαντική γαλήνη που δύσκολα περιγράφεται.
Μυστράς – Το βυζαντινό θαύμα του Ταΰγετου
Στους πρόποδες του Ταΰγετου, κοντά στη Σπάρτη, ο Μυστράς στέκει ως ζωντανή μαρτυρία του Βυζαντινού μεγαλείου. Η καστροπολιτεία, χτισμένη τον 13ο αιώνα από τον Γουλιέλμο Β΄ Βιλλεαρδουίνο, αναπτύχθηκε σε ένα σπουδαίο κέντρο εξουσίας και πολιτισμού.
Σήμερα, αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, με τα ερείπια των παλατιών, εκκλησιών και μοναστηριών να αφηγούνται την ιστορία του. Ξεχωρίζουν η Αγία Σοφία, η Παντάνασσα, το Παλάτι των Δεσποτών, η Μητρόπολη του Αγίου Δημητρίου, οι Άγιοι Θεόδωροι και η Παναγία Οδηγήτρια. Το μουσείο του Μυστρά ολοκληρώνει την εμπειρία, προσφέροντας μια πλήρη εικόνα αυτής της εντυπωσιακής μεσαιωνικής πολιτείας.
Οι ελληνικές καστροπολιτείες δεν είναι απλώς προορισμοί, αλλά ταξίδια στον χρόνο. Κάθε τους γωνιά αφηγείται μια ιστορία, κάθε τους πέτρα έχει κάτι να πει. Το φθινόπωρο, με τα απαλά του χρώματα και τη δροσερή του ατμόσφαιρα, είναι η ιδανική εποχή για να τις ανακαλύψουμε ξανά.