Τελείωσαν, όπως όλα δείχνουν, τα ψέματα για τους δύο αστροναύτες της NASA, Barry “Butch” Wilmore και Suni Williams, που εδώ και περίπου 9 μήνες παραμένουν “εγκλωβισμένοι” στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS), ενώ η αποστολή τους προοριζόταν να διαρκέσει μόλις 8 ημέρες.
Σήμερα, Παρασκευή 14 Μαρτίου 2025, η NASA σε συνεργασία με την SpaceX προγραμματίζει την αποστολή Crew-10, με στόχο την ασφαλή επιστροφή τους στη Γη, ολοκληρώνοντας μια από τις πιο πολύκροτες και παρατεταμένες παραμονές ανθρώπων στο διάστημα.
Η παρατεταμένη παραμονή στο διάστημα, ωστόσο, δεν είναι χωρίς συνέπειες. Όπως τονίζει ο Guardian, ακόμα κι αν οι αστροναύτες καταφέρουν να γυρίσουν σώοι, το σώμα και το μυαλό τους δεν θα είναι πια τα ίδια. Η έλλειψη βαρύτητας οδηγεί σε σημαντική απώλεια οστικής πυκνότητας, ενώ οι μυς ατροφούν – ακόμα και η καρδιά δουλεύει λιγότερο, καθώς δεν χρειάζεται να αντλεί αίμα ενάντια στη βαρύτητα. Το αίμα κυκλοφορεί διαφορετικά, με κίνδυνο θρόμβωσης, και τα σωματικά υγρά συσσωρεύονται στο κεφάλι, προκαλώντας αίσθημα συνεχούς συμφόρησης, όπως να έχεις “μόνιμο κρυολόγημα”, σχολιάζει ο αστροφυσικός Alan Duffy.
Εξίσου ανησυχητικό είναι το θέμα της όρασης. Το σχήμα των βολβών των ματιών παραμορφώνεται, οδηγώντας σε θολή όραση – πολλές φορές μόνιμη. Η πρώτη αίσθηση όταν επιστρέψουν στη Γη θα είναι αποπροσανατολισμός, έντονη κόπωση, αδυναμία βάδισης και ζαλάδες, με μια περίοδο αποκατάστασης που θυμίζει φυσιοθεραπεία μετά από κώμα.
Πέρα όμως από τις σωματικές προκλήσεις, υπάρχει και ο αόρατος κίνδυνος: η ακτινοβολία. Στο διάστημα, χωρίς την προστασία του γήινου μαγνητικού πεδίου, οι Wilmore και Williams εκτέθηκαν σε επίπεδα ακτινοβολίας που μακροπρόθεσμα αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου. Η NASA παρακολουθεί στενά αυτές τις επιπτώσεις, καθώς είναι κρίσιμη γνώση για μελλοντικά ταξίδια στη Σελήνη ή τον Άρη.
Παρ’ όλα αυτά, οι αστροναύτες επιστρέφουν με κάτι που οι επιστήμονες αποκαλούν “overview effect”: μια βαθιά, υπαρξιακή συνειδητοποίηση για το πόσο μικρή και εύθραυστη είναι η Γη. Όμως, μετά από μια τέτοια εμπειρία, η επιστροφή στην καθημερινότητα είναι δύσκολη. Από ήρωες του διαστήματος, ξανά στην πραγματικότητα της Γης, με όλες τις προκλήσεις που αυτό συνεπάγεται.