«Τα χρήματα φέρνουν την ευτυχία;» είναι, ίσως, ένα αιώνιο ερώτημα όσες έρευνες κι αν βγουν.
Υπάρχουν εκατομμύρια έρευνες εκεί έξω που επιβεβαιώνουν ή διαψεύδουν τα πιο αυτονόητα ή τα πιο αδιανόητα πράγματα. Είναι τόσες πολλές, που σχεδόν πάντα για κάθε έρευνα υπάρχει μια άλλη που την αναιρεί.
Οι άνθρωποι του περιοδικού Town & Country, για παράδειγμα, θεωρούν ότι τα λεφτά μπορούν να φέρουν την ευτυχία. Ή ότι, τουλάχιστον, μπορούν να διαμορφώσουν τις ιδανικές συνθήκες για να αναζητήσει κάποιος την ευτυχία με την ησυχία του και μόλις τη βρει, να την απολαύσει χωρίς περισπασμούς.
Τα χρήματα, λοιπόν, μπορούν να εξαγοράσουν την ηρεμία. Να σε απαλλάξουν από πολλές έγνοιες. Πόσα χρήματα, όμως, είναι αρκετά για να απαλλαγείς απ’ όλες τις έγνοιες για όλη σου τη ζωή; Αυτό ήταν το πραγματικό ερώτημα που έθεσαν οι συνάδελφοι του Town & Country σε κάποιους πολύ πλούσιους ανθρώπους και στους λογιστές, τους συμβολαιογράφους, τους οικονομικούς και νομικούς τους συμβούλους.
Η δουλειά έγινε στις ΗΠΑ, οπότε τα ποσά είναι σε δολάρια και αντιστοιχούν σε τιμές, κόστη και πληθωριστικές προσαυξήσεις που ισχύουν στην Αμερική. Το ποσό, όμως, είναι τόσο μεγάλο που δεν επηρεάζεται σημαντικά από τις ισοτιμίες. Για την ακρίβεια, το ποσό είναι τα 190.000.000 δολάρια.
Επίσης, το 2010, ο νομπελίστας οικονομολόγος Ντάνιελ Κάνεμαν, παρουσίασε τη θεωρία ότι υπάρχει ένα οικονομικό «ταβάνι ευτυχίας» που προσδιορίστηκε στα 75.000 δολάρια. Επιπλέον εισόδημα, δεν έκανε κάποιον πιο ευτυχισμένο.
Το 2021, ο ψυχολόγος, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Γουάρτον της Πενσιλβάνια Μάθιου Κίλινγκσγουορθ δημοσίευσε μια εντελώς αντίθετη μελέτη. Η ευτυχία αυξανόταν, όσο αυξανόταν και το εισόδημα και μάλιστα σε μία διαδικασία που δεν είχε όρια.
Το 2023, οι δύο τους συνεργάστηκαν και κυκλοφόρησαν μια νέα μελέτη που διαπιστώνει ότι και οι δύο είχαν κατά κάποιο τρόπο δίκιο. Λίγο περισσότερο ο Κίλινγκσγουόρθ: για τους περισσότερους, ισχύει ότι το να κερδίζεις περισσότερα χρήματα σε κάνει πιο ευτυχισμένο.
Για τους ανθρώπους που βρίσκονται στον «μέσο όρο της συναισθηματικής ευημερίας», η ευτυχία αυξάνεται γραμμικά με το εισόδημα. Και για τους πολύ ευτυχισμένους ανθρώπους, η ευτυχία επιταχύνεται πάνω από τα 100.000 δολάρια.
Παράλληλα, σύμφωνα με ομάδα επιστημόνων που επικαλείται το Bloomberg, τα χρήματα πράγματι φέρνουν την ευτυχία και η συσχέτιση αυτή εκτείνεται πολύ πέρα από το όριο των 75.000 δολαρίων ετησίως που θεωρούνταν το ανώτατο εισοδηματικό όριο για το οποίο ισχύει η συσχέτιση μεταξύ εισοδημάτων και βελτιωμένης ψυχολογίας.
Την ίδια ώρα ένα από τα διαβασμένα θέματα στο CNBC φέρει τον τίτλο «Αγοράζει το χρήμα την ευτυχία; Το 60% των Αμερικανών απαντούν ναι». Πρόκειται για το συμπέρασμα της έρευνας Financial Happiness, που διενήργησε η Empower.
Σύμφωνα με την έρευνα λοιπόν, το 60% των Αμερικανών είπε ότι τα χρήματα μπορούν να αγοράσουν την ευτυχία και η επίτευξη μιας συγκεκριμένης καθαρής αξίας είναι το κλειδί για την ικανοποίηση.
Οι Αμερικανοί λοιπόν πιστεύουν ότι πρέπει να κερδίζουν 284.167 δολάρια ετησίως και συνολικά να έχουν περιουσία 1,2 εκατ. δολαρίων για να είναι ευτυχισμένοι. Τα 1,2 εκατ. δολάρια είναι το μέσο τίμημα που βάζουν στην ευτυχία. Το ποσό ανεβαίνει όσο η ηλικία… κατεβαίνει.
Ωστόσο, πολλές αυτόχθονες και τοπικές κοινότητες απολαμβάνουν απολύτως ικανοποιητικές ζωές παρά τις περιορισμένες οικονομικές δυνατότητες, διαπιστώνει νέα μελέτη, η οποία δείχνει να διαψεύδει την κρατούσα άποψη για την ψυχολογική αξία του χρήματος.
Η οικονομική ανάπτυξη συχνά παρουσιάζεται ως σίγουρος τρόπος αύξησης της ευημερίας των ανθρώπων σε χώρες χαμηλού εισοδήματος, επισημαίνει η διεθνής ομάδα ερευνητών που παρουσιάζει τα ευρήματα στην επιθεώρηση PNAS. Οι κάτοικοι πολλών αυτόχθονων και τοπικών κοινωνιών λένε ότι είναι ευτυχισμένοι, δεν γνωρίζουν όμως το γιατί.