Ο μπακαλιάρος σκορδαλιά δεν λείπει από το τραπέζι για την 25η Μαρτίου.
Κάθε 25η Μαρτίου από το 1938 και μετά εορτάζονται μαζί τόσο η εθνική εορτή όσο και η μεγάλη γιορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου.
Σήμερα, λοιπόν, ο μπακαλιάρος (τηγανητός, ψητός, βραστός, μικρή σημασία έχει) με σκορδαλιά έχει την τιμητική του, αποτελώντας μία παράδοση που συμβαδίζει εκατοντάδες χρόνια με την ημέρα και τη θρησκευτική πλευρά της.
Ωστόσο, ποιος είναι ο λόγος που αυτό το ψάρι καταλαμβάνει την τιμητική θέση στο τραπέζι της γιορτής;
Ο μπακαλιάρος, αν και δεν βρίσκεται στα νερά της Μεσογείου, ήταν διαθέσιμος στους Έλληνες ήδη από τον 15ο αιώνα.
Οι Έλληνες ήθελαν, λέγεται, να γιορτάσουν αυτή τη μεγάλη μέρα με το διττό συμβολισμό, και εθνική γιορτή και θρησκευτική, τρώγοντας κάτι ιδιαίτερο που δεν είχαν συχνά στο τραπέζι τους και η επιλογή του παστού μπακαλιάρου ήταν μονόδρομος για όσους δεν ήταν αρκετά πλούσιοι και τυχεροί για να βρουν φρέσκο ψάρι εγκαίρως.
Μ’ αυτόν τον τρόπο ο παστός μπακαλιάρος έγινε ένα από τα εθνικά μας πιάτα και βρίσκεται πάντα στο τραπέζι της 25ης Μαρτίου, συνήθως παρέα με μπόλικη σκορδαλιά.
Ωστόσο υπάρχει και μια άλλη θεωρία που συνδέει το έθιμο του μπακαλιάρου με τη νηστεία της Σαρακοστής.
H Εκκλησία επιτρέπει μόνο δύο φορές την κατανάλωση ψαριού, την ημέρα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου και την Κυριακή των Βαΐων. Σύμφωνα με την Ορθόδοξη Εκκλησία, το ψάρι θεωρείται καθαρό και επιτρέπεται κατά τη διάρκεια της νηστείας.
Εκτός από τα νησιά, όπου το φρέσκο ψάρι ήταν πάντα εύκολα διαθέσιμο, στις υπόλοιπες περιοχές της Ελλάδας, ο παστός μπακαλιάρος ήταν η προφανής επιλογή, γι’ αυτό και έγινε μέρος της παράδοσης και του τραπεζιού της 25ης Μαρτίου.