Από την Νικοπούλου Βασιλική- Αλίκη, Ψυχολόγος
«Πρώτη φορά με χτύπησε, ένα χαστούκι, τίποτα το ιδιαίτερο…
Το παιδί φυσικά δεν ήταν μπροστά, δεν ήταν και κάτι, απλώς θύμωσε λίγο παραπάνω και ξέφυγε, δεν θα το ξανακάνει. Τον ξέρω καλά, το έχει ήδη μετανιώσει, είμαι σίγουρη. Φταίω και εγώ, άργησα πολύ και αυτός ανησύχησε. Εγώ το έχω ήδη ξεχάσει.»
Πλέον γνωρίζουμε ότι πολύ μεγάλο ποσοστό βίας κατά των γυναικών εμφανίζεται μέσα στις συντροφικές/ ερωτικές τους σχέσεις και πολλές φορές η κακοποιητική συμπεριφορά δεν γίνεται αμέσως αντιληπτή από το θύμα.
Η βία μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον μπορεί να πάρει πολλές μορφές (σωματική κακοποίηση, σεξουαλική κακοποίηση, συναισθηματική/ ψυχολογική κακοποίηση) και ενώ αναφερόμαστε πολύ πιοσυχνά σε γυναίκες θύματα βίας, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι υπάρχουν και περιπτώσεις όπου οι γυναίκες γίνονται θύτες. Σε κάθε περίπτωση, η ενδοοικογενειακή βία είναι μια απειλή και μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες σε όλους τους τομείς της ζωής του θύματος, αλλά και των υπολοίπων μελών της οικογένειας.
«Δεν έγραψα καλά στο διαγώνισμα μαμά, μη με χτυπήσεις»
«Μα τι είναι αυτά που λες αγάπη μου, γιατί να σε χτυπήσω; Πρέπει όμως να διαβάζεις περισσότερο, το έχουμε πει τόσες πολλές φορές»
«Εσένα γιατί σε χτύπησε ο μπαμπάς; Επειδή δεν διαβάζω;»
Δυστυχώς, η ενδοοικογενειακή κακοποίηση είναι σχεδόν αδύνατο να περάσει απαρατήρητη από τα παιδιά. Πολλές φορές τα ίδια γίνονται μάρτυρες της κακοποιητικής συμπεριφοράς, ακούνε τις φωνές και τα κλάματα ή κρυφοκοιτάζουν τα χαστούκια και τα χτυπήματα. Κάποιες φορές βρίσκονται εκεί, να τραβάνε το χέρι της μαμάς ή να κρύβονται πίσω ή από τα πόδια της.
Κάποια στιγμή μπορεί να γίνουν και τα ίδια θύματα. Ακόμα όμως και όταν οι γονείς είναι σίγουροι ότι τα παιδιά δεν είδαν και δεν άκουσαν τίποτα απολύτως, δεν μπορούν να είναι σίγουροι ότι δεν έχουν καταλάβει τι συμβαίνει. Πολλές φορές τα παιδιά είναι σε θέση να αναφέρουν λεπτομέρειες για την κακοποίηση της μητέρας τους, τις οποίες οι γονείς δεν πίστευαν ότι γνωρίζουν.
Επιπλέον, πολύ συχνά η ένταση, οι απειλές, οι προσβολές και τα υβριστικά σχόλια συνεχίζουν και μετά το πέρας του επεισοδίου κακοποίησης και γίνονται εύκολα αντιληπτά από τα παιδιά. Μεγαλύτερα παιδιά μπορεί ακόμα να νιώσουν την ανάγκη να προστατέψουν τα αδέλφια ή τη μητέρα τους, ένας ρόλος που δεν τους αναλογεί.
Κάθε παιδί είναι διαφορετικό και έτσι οι συνέπειες της έκθεσης σε ένα επεισόδιο ενδοοικογενειακής βίας διαφέρει από παιδί σε παιδί, κάποια παιδιά μπορεί να επηρεαστούν περισσότερο και κάποια λιγότερο. Η ηλικία, οι προηγούμενες τραυματικές εμπειρίες ή περιστατικά κακοποίησης που βίωσε το παιδί σαν παρατηρητής ή θύμα, το ταμπεραμέντο του παιδιού, η ένταση και η φύση της κακοποίησης, η σχέση του παιδιού με τους γονείς, οι αλλαγές που ακολουθούν την κακοποιητική συμπεριφορά είναι μερικοί από τους παράγοντες που επηρεάζουν την αντίδραση των παιδιών. Κάποια παιδιά είναι πιο ανθεκτικά, είτε έχουν καταφέρει να αποκτήσουν τις δικές τους δεξιότητες αντιμετώπισης είτε έχουν αναπτύξει μια πολύ ανθεκτική προσωπικότητα είτε έχουν ένα πολύ καλό υποστηρικτικό περιβάλλον που τα βοηθάει.
Γνωρίζουμε όμως πολύ καλά, ότι τα παιδιά που μεγαλώνουν μέσα σε περιβάλλοντα οικογενειακής βίας, έχουν πολύ μεγάλη πιθανότητα να έρθουν αντιμέτωπα με αρνητικές συνέπειες για την ψυχική και σωματική τους υγεία τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα.
Μεταξύ άλλων μπορεί να εμφανίσουν: συναισθηματικά προβλήματα (άγχος, φοβίες, κατάθλιψη), προβλήματα συμπεριφοράς(υπερδραστηριότητα, επιθετικότητα, παρορμητική/επικίνδυνη συμπεριφορά, αυτοτραυματισμό), σωματικά προβλήματα (συνεχείς πονοκεφάλους ήστομαχόπονους, χωρίς οργανική αιτία), δυσκολίες στην κοινωνική αλληλεπίδραση (απομόνωση, απόσυρση), μειωμένες σχολικές επιδόσεις, δυσκολίες στη συγκέντρωση και την προσοχή,διαταραχές ύπνου/εφιάλτες και διαταραχές διατροφής.
Μικρότερα παιδιά μπορεί να εμφανίσουν έντονο άγχος αποχωρισμού ή συμπεριφορές που δεν ταιριάζουν στην ηλικία τους (νυχτερινή ενούρηση, χρήση πιπίλας, πιπίλισμα δακτύλου κ.ο.κ.). Σαφώς κανένα σύμπτωμα από μόνο του δεν αποτελεί κριτήριο και πολλές φορές μπορεί να σχετίζεται με άλλες δυσκολίες του παιδιού. Ξέρουμε ακόμα ότι τα παιδιά μαθαίνουν και μιμούνται, όσα βλέπουν και βιώνουν και έτσι – ιδίως αν δεν έρχονται σε επαφή με άλλα μοτίβα οικογενειακών σχέσεων- μπορεί ακόμα και να θεωρήσουν τη βία σαν μια φυσιολογική συμπεριφορά που επιτρέπεται στις στενές σχέσεις με αποτέλεσμα να γίνονται μεγαλώνοντας τα ίδια θύματα βίας ή θύτες.
Μην φοβάστε να μιλήσετε στο παιδί σας αν έχει γίνει μάρτυρας ενδοοικογενειακής βίας. Εξηγήστε του ότι η βία δεν είναι καλή, ότι υπάρχουν ενήλικες που θα φροντίσουν για την ασφάλειά σας, ακούστε τι έχει να σας πει για το περιστατικό που βίωσε, ζητήστε να σας πει πώς νιώθει, επιβεβαιώστε του ότι δεν φταίει σε κάτι και δεν χρειάζεται να κάνει κάτι, ζητήστε του συγγνώμη που αναγκάστηκε να δει ή να ακούσει κάτι, πείτε του ότι είναι απόλυτα φυσιολογικό να αισθάνεται θυμό και ταυτόχρονα αγάπη για τον πατέρα του που δεν σας φέρθηκε καλά.
Μην ξεχνάτε ότι υπάρχουν άνθρωποι που θα μπορούσαν και θέλουν να σας βοηθήσουν.
Εάν είστε θύμα ενδοοικογενειακής βίας αναζητήστε άμεσα βοήθεια. Σε διάφορες περιοχές της χώρας λειτουργούν ξενώνες φιλοξενίας και συμβουλευτικά κέντρα που προσφέρουν δωρεάν ψυχοκοινωνική στήριξη και νομική συμβουλευτική σε γυναίκες που έχουν υποστεί βία.
Για περιπτώσεις άμεσης ανάγκης καλέστε στο 15900 (24ωρη τηλεφωνική γραμμή SOS πανελλαδικής εμβέλειας) ή στο 100 (Κέντρο Άμεσης Δράσης)
Πηγή
Πηγή: tro-ma-ktiko.blogspot.com