Τι είναι το ροχαλητό;
Το ροχαλητό είναι ο ήχος που προκαλείται στη διάρκεια του ύπνου από τη δόνηση των μαλακών μορίων του φάρυγγα, κατά τη δίοδο του αέρα από το σωλήνα του ανώτερου αεραγωγού, στη φάση της εισπνοής. Ο θόρυβος του ροχαλητού είναι πολύ ενοχλητικός για όσους κοιμούνται μαζί μας και δημιουργεί μεγάλο πρόβλημα στη σχέση των ζευγαριών. Περίπου οι μισοί ενήλικες ροχαλίζουν μόνιμα ή περιστασιακά. Οι άνδρες ροχαλίζουν συχνότερα από τις γυναίκες, λόγω ορμονικής προδιάθεσης όπως και οι ηλικιωμένοι λόγω χαλάρωσης των ιστών.
Τι φταίει και ροχαλίζουμε;
Το ροχαλητό σχεδόν πάντα οφείλεται σε περισσότερους από έναν προδιαθεσικούς παράγοντες ή ανατομικά αίτια.
Τα αίτια που μπορεί να προκαλούν το ροχαλητό διακρίνονται σε ανατομικά εμπόδια, που προκαλούν στένωση του σωλήνα του ανώτερου αναπνευστικού, προκαλώντας δυσκολία στη δίοδο του αέρα, και στις συνήθειες ή τρόπο ζωής που ευνοούν την εκδήλωση του ροχαλητού. Από τα ανατομικά αίτια του ροχαλητού από τη μύτη τα πιο συχνά είναι το στραβό ρινικό διάφραγμα (σκολίωση), οι υπερτροφικές κόγχες, οι ρινικοί πολύποδες, τα κρεατάκια στα παιδιά και άλλα.
Όσον αφορά τα ανατομικά αίτια που προκαλούν ροχαλητό από το φάρυγγα, τα συχνότερα είναι οι υπετροφικές αμυγδαλές, η μεγάλη σταφυλή, η χαλάρωση μαλθακής υπερώας, οι στενές καμάρες της υπερώας, η υπερτροφία της γλώσσας και άλλα.
Ποιες συνήθειες και ποιος τρόπος ζωής προκαλούν ροχαλητό;
Οι προδιαθεσικοί παράγοντες που προκαλούν ροχαλητό έχουν να κάνουν με τις γενικότερες καθημερινές συνήθειες και τον τρόπο ζωής που κάνουμε:
η χρήση αλκοόλ, η παχυσαρκία, το κάπνισμα, τα μεγάλα λιπαρά γεύματα ιδίως αργά το βράδυ, η ύπτια στάση του ύπνου (ανάσκελα), χρήση ηρεμιστικών ουσιών ή υπνωτικών ουσιών προκαλούν έντονο ροχαλητό. Επίσης, ο καθιστικός τρόπος ζωής συμβάλλει στο να ροχαλίζουμε περισσότερο.
Ποια είναι τα συμπτώματα του ροχαλητού;
Τα κυριότερα συμπτώματα του ροχαλητού είναι, οι πρωινοί πονοκέφαλοι, η κακοδιαθεσία, ο ανήσυχος και κακής ποιότητας ύπνος, η ξηρότητα του στόματος το πρωί, το αίσθημα πρωινής κόπωσης, η ασυνήθιστη υπνηλία στη διάρκεια της ημέρας και άλλα. Επίσης, σε πιο βαριές περιπτώσεις, ενδέχεται να επιπλέκεται και με επεισόδια άπνοιας στον ύπνο, δηλαδή διακοπής της αναπνοής και του οξυγόνου, που διαρκούν από λίγα δευτερόλεπτα μέχρι και πάνω από ένα λεπτό, οπότε υπάρχει ενδεχόμενο να μιλάμε για σύνδρομο υπνικής άπνοιας.
Πότε είναι επικίνδυνο το ροχαλητό; Τι είναι η υπνική άπνοια;
Αρκετές φορές το ροχαλητό μπορεί να συνοδεύεται από διακοπές στην αναπνοή και την οξυγόνωση, που διαρκεί πάνω από 10 δευτερόλεπτα(άπνοια ύπνου). Το Σύνδρομο Υπνικής Άπνοιας έχει πολύ σοβαρές συνέπειες για την υγεία του ασθενούς και μπορεί να είναι απειλητικό ακόμα και για την ίδια του τη ζωή, αφού μπορεί να εμπλέκεται με υπέρταση, αρρυθμίες και στεφανιαία νόσο. Για να διαπιστωθεί εάν ο ασθενής εμφανίζει άπνοιες ή όχι πρεπει είναι να υποβληθεί σε Μελέτη Ύπνου.
Πώς μπορούμε να βρούμε τα αίτια που φταίνε για το ροχαλητό;
Για να βρούμε ποια αίτια που μας προκαλούν το ροχαλητό, πρέπει πρώτα να γίνει μια λεπτομερής λήψη του ιατρικού ιστορικού, των συνηθειών και του τρόπου ζωής. Στη συνέχεια, ακολουθεί ειδική εξέταση με εύκαμπτου τύπου μικροκάμερα τελευταίας τεχνολογίας σε εξειδικευμένο ΩΡΛ ιατρείο. Η εξέταση βιντεο-ενδοσκόπησης γίνεται πολύ γρήγορα, εύκολα και ανώδυνα. Με αυτό τον τρόπο, γίνεται διαγνωστικός έλεγχος με μεγάλη ακρίβεια σε όλους τους πιθανούς ανατομικούς παράγοντες, που μπορεί να προκαλούν ροχαλητό ή και άπνοιες. Ανάλογα με το εάν το ανατομικό πρόβλημα εντοπίζεται στην περιοχή της μύτης ή του φάρυγγα, επιλέγεται και η πιο κατάλληλη τεχνική θεραπείας του ροχαλητού. Η εξέταση καταγράφεται σε βίντεο και στη συνέχεια επεξηγείται στον ασθενή και έτσι μπορεί και βλέπει ο ίδιος στην κάμερα ποιο είναι το αίτιο του δικού του ροχαλητού.
Πώς είναι δυνατό να προληφθεί το ροχαλητό;
Ο έλεγχος σωματικού βάρους και κυρίως η μείωση της περιμέτρου του λαιμού παίζει σημαντικό ρόλο στον περιορισμό του ροχαλητού. Επιπλέον, η διακοπή του καπνίσματος και η αποφυγή χρήσης αλκοόλ είναι τα πιο σημαντικά μέτρα που πρέπει να πάρουμε για να περιορίσουμε το ροχαλητό. Ακόμα, ένα ελαφρύ δείπνο, απαλλαγμένο από υδατάνθρακες , λιπαρά και γαλακτοκομικά, τουλάχιστον 3 ώρες πριν πέσουμε στο κρεβάτι συμβάλλει σε αυτή την κατεύθυνση. Η καταπολέμηση της καθιστικής ζωής με καθημερινή αεροβική άσκηση (περπάτημα) βοηθάει πολύ στη μείωσητου ροχαλητού. Εξίσου σημαντική είναι και η αποφυγή της ύπτιας στάσης του ύπνου.
Πώς γίνεται η θεραπεία του ροχαλητού με Υπερήχους;
Ανάλογα με το ποιο είναι ανατομικό εμπόδιο που προκαλεί στένωση του ανώτερου αεραγωγού και ροχαλητό, γίνεται και η επεμβατική θεραπεία με τους Υπερήχους. Η κάθε περίπτωση ασθενούς είναι εξατομικευμένη και η θεραπεία δεν πρέπει ποτέ να είναι αποσπασματική. Είναι σημαντικό ο ασθενής ότι πρέπει εκτός των άλλων να αλλάξει συνήθειες και τρόπο ζωής.
Οι χειρουργικοί υπέρηχοι είναι μια σύγχρονη συσκευή, που αποτελείται από μια γεννήτρια που παράγει ταλαντώσεις πολύ υψηλών συχνοτήτων. Μέσω ενός ειδικού κυματοδηγού μεταφέρονται στο κοπτικό όργανο του υπερήχου (ειδικό νυστέρι από τιτάνιο), το οποίο διορθώνει το ανατομικό εμπόδιο (διάφραγμα, κόγχη, σταφυλή,αμυγδαλές) που φταίει για το ροχαλητό.
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα των Υπερήχων;
- Λειτουργούν σε χαμηλές θερμοκρασίες και δεν κάνουν εγκαύματα στους ιστούς.
- Λόγω των πολύ υψηλών συχνοτήτων στις οποίες δουλεύουν, δημιουργούν συνθήκες τέλειας αποστείρωσης.
- Δε χρειάζεται να χρησιμοποιηθεί καλέμι (στο διάφραγμα) ή νυστέρι και δεν υπάρχει μετεγχειρητικός πόνος, αιμορραγία, ούτε σημάδια ή και μελανιές στο πρόσωπο.
- Εφαρμόζονται ακόμα και χωρίς Γενική Αναισθησία, δηλαδή με μέθη ή τοπική.
- Χάρη στην τεχνολογία των υπερήχων, η όλη διαδικασία είναι πιο ήπια για τον ασθενή, δεν είναι απαραίτητο να παραμείνει για ένα βράδυ σε κλινική και επιστρέφει από τη επόμενη μέρα στις δραστηριότητές του.
Δρ Η.Φωτόπουλος
Χειρουργός ΩΡΛ-Διδάκτωρ Παν/μίου Αθηνών
site: www.drfotopoulos.gr