Αλτσχάιμερ: Ο αμφιβληστροειδής αποτελεί το πίσω εσωτερικό τοίχωμα του οφθαλμού. Όταν το φως φτάσει στον αμφιβληστροειδή μετατρέπεται σε ηλεκτρικό σήμα που αποστέλλεται, στη συνέχεια, στον εγκέφαλο μέσω του οπτικού νεύρου προκειμένου να γίνει αντιληπτή η εικόνα που βλέπουμε. Πώς, όμως, ο αμφιβληστροειδής αποτελεί πρωτοποριακή μέθοδο εξέτασης για τον εντοπισμό του Αλτσχάιμερ;
Η νόσος Αλτσχάιμερ – η προοδευτική νευρολογική διαταραχή που προκαλεί συρρίκνωση του εγκεφάλου και θάνατο των εγκεφαλικών κυττάρων – είναι η πιο κοινή αιτία άνοιας.
Κατά τη διάρκεια της νόσου, περιοχές του εγκεφάλου εκφυλίζονται, προκαλώντας σταδιακή απώλεια μνήμης, προβλήματα λογικής και κρίσης, αποπροσανατολισμό, δυσκολία στη μάθηση, απώλεια γλωσσικών δεξιοτήτων και μείωση της ικανότητας εκτέλεσης καθημερινών εργασιών.
Οι αλλαγές αυτές επηρεάζουν άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω.
Το άτομο που πάσχει από Αλτσχάιμερ σταδιακά χάνει την ανεξαρτησία του, με αποτέλεσμα στο τελικό στάδιο να εξαρτάται πλήρως από τρίτα άτομα.
Αλλά ενώ η διαταραχή είναι μη θεραπεύσιμη, είναι σημαντικό να διαγνωστεί όσο το δυνατόν γρηγορότερα, ώστε να ληφθούν μέτρα για την επιβράδυνση της εξασθένισης των νοητικών λειτουργιών.
Οι δε γιατροί ελπίζουν να καταφέρουν τα προσεχή χρόνια να αναπτύξουν θεραπείες για να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου.
Η πρωτοποριακή διάγνωση
Οι γιατροί στο τμήμα οφθαλμολογίας του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Samson Assuta-Ashdod ανακάλυψαν έναν πολύ απλούστερο τρόπο διάγνωσης της νόσου Αλτσχάιμερ, αναζητώντας βήτα αμυλοειδείς πλάκες και μη φυσιολογικές πρωτεΐνες tau στον αμφιβληστροειδή του ματιού.
Το πλεονέκτημα αυτής της εξέτασης είναι η προσβασιμότητα του αμφιβληστροειδούς για άμεση οπτικοποίηση με μη επεμβατικά μέσα.
Πώς μπορεί να διαγνωστεί το Αλτσχάιμερ μέσω του αμφιβληστροειδούς;
Ο αμφιβληστροειδής χιτώνας ανατομικά είναι μια λεπτή μεμβράνη στον βυθό του ματιού.
Ο κυριότερος ρόλος του είναι να δέχεται οπτικά ερεθίσματα που εισέρχονται στον οφθαλμό προκειμένου να τα μεταφέρει ως οπτικές πληροφορίες στον ανθρώπινο εγκέφαλο.
Οι φωτοϋποδοχείς σε αυτή την «οθόνη» στο πίσω μέρος του ματιού απορροφούν το φως και μεταφέρουν δεδομένα στο στρώμα των γαγγλιακών κυττάρων.
Οι άξονες (μακριές, λεπτές νευρικές ίνες) σε αυτό το στρώμα συσσωρεύονται κατά μήκος των νευρικών ινών του αμφιβληστροειδούς και μεταφέρουν τα δεδομένα στον εγκέφαλο μέσω του οπτικού νεύρου που συνδέεται με το μάτι.
Δεδομένου ότι ο αμφιβληστροειδής είναι συνδεδεμένος με τον εγκέφαλο, φαίνεται ότι οι αλλαγές σε αυτό το τμήμα του ματιού «αντανακλούν» παθολογικές διεργασίες στον εγκέφαλο, έγραψαν οι συγγραφείς, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης της νόσου του Αλτσχάιμερ.
Να σημειωθεί πως πλάκες αμυλοειδούς-βήτα έχουν εντοπισθεί στον αμφιβληστροειδή πτωμάτων σε νεκροψίες ανθρώπων που απεβίωσαν από Αλτσχάιμερ.
Ωστόσο, πρέπει να διεξαχθούν εκτεταμένες δοκιμές μέσω της προαναφερθείσας μεθόδου προτού εφαρμοστεί ευρέως ως μέθοδος διάγνωσης του Αλτσχάιμερ.