Συνέντευξη με τον
Καθ. Δρ. Νικόλαο Βάσσο, Γενικό Χειρουργό – Χειρουργό Ογκολόγο, Καθηγητή Χειρουργικής Πανεπιστημίου Χαϊδελβέργης, Διευθυντή Κλινικής Χειρουργικής Ογκολογίας και Κέντρου Σαρκώματος, Μελανώματος & Σπανίων Όγκων, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών.
Τα σαρκώματα είναι ένας σχετικά σπάνιος κακοήθης όγκος που δεν είναι ευρύτερα γνωστός. Η αντιμετώπιση του αποτελεί πρόκληση για την ιατρική κοινότητα όχι μόνο λόγω της ποικιλομορφίας και ιδιαιτερότητάς του αλλά ενίοτε και λόγω της μη έγκαιρης και έγκυρης διάγνωσής του.
Σήμερα, η ιατρική επιστήμη παρέχει σημαντικές δυνατότητες έγκαιρης διάγνωσης και αποτελεσματικής θεραπείας των σαρκωμάτων, ιδιαίτερα στο πλαίσιο ενός οργανωμένου ογκολογικού κέντρου, εξειδικευμένου στην αντιμετώπιση τέτοιων όγκων.
Ο Καθ. Δρ. Νικόλαος Βάσσος, Διευθυντής της Κλινικής Χειρουργικής Ογκολογίας και του Κέντρου Σαρκώματος, Μελανώματος & Σπανίων Όγκων στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών εξηγεί όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για τα σαρκώματα των μαλακών μορίων και πότε πρέπει να απευθυνόμαστε σε κάποιον ειδικό:
– Το σάρκωμα, ως όρος, είναι σχετικά άγνωστος. Τι ακριβώς είναι τα σαρκώματα και τι πρέπει να γνωρίζουμε γι’ αυτά;
Το σάρκωμα είναι πρακτικά αυτό που δηλώνει η ίδια η λέξη, ο όγκος της σάρκας. Πρόκειται για έναν κακοήθη όγκο που εμφανίζεται στα λεγόμενα μαλακά μόρια του σώματος, δηλαδή σε ανατομικές δομές που υποστηρίζουν άλλα όργανα, και συγκεκριμένα σε δομές όπως το λίπος, οι μύες, οι τένοντες, τα αγγεία, τα νεύρα, κ.ά. Οι όγκοι αυτοί μπορούν να αναπτυχθούν σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος, γεγονός που τους διαφοροποιεί από τους καρκίνους που αναπτύσσονται σε συγκεκριμένα όργανα, ενώ εμφανίζονται συχνότερα στα πόδια και τα χέρια, καθώς επίσης στον κορμό του σώματος (θώρακας, κοιλιά, οπισθοπεριτόναιο). Ανάλογα με τον ιστό προέλευσης, τα σαρκώματα διακρίνονται σε διάφορους υποτύπους (έχουν εντοπιστεί πάνω από 100), με πιο κοινούς το λιποσάρκωμα, το λειομυοσάρκωμα, το πλειόμορφο σάρκωμα, το ραβδομυοσάρκωμα, το αγγειοσάρκωμα και τους στρωματικούς όγκους του γαστρεντερικού συστήματος.
– Πόσο συχνά εμφανίζονται τα σαρκώματα και σε ποιες ηλικίες;
Τα σαρκώματα είναι ένας σχετικά σπάνιος τύπος καρκίνου και μπορεί να εμφανιστούν σε κάθε ηλικία. Συνολικά, αντιστοιχούν συνολικά στο 2% όλων των καρκίνων των ενηλίκων και περίπου στο 20% των καρκίνων που αναπτύσσονται στα άτομα παιδικής και εφηβικής ηλικίας. Τα σαρκώματα όμως των μαλακών μορίων παρουσιάζονται συχνότερα στους ενήλικες από ό,τι στα παιδιά και η πιο συχνή ηλικία εμφάνισης είναι μεταξύ 40 και 60 ετών. Η συχνότητα εμφάνισης στην Ευρώπη είναι 8 περιπτώσεις σε σύνολο 100.000 ανθρώπων, με αυξητική τάση τα τελευταία χρόνια. Στην Ελλάδα, η πραγματική συχνότητα εμφάνισης των σαρκωμάτων στο γενικό πληθυσμό δεν είναι εύκολο να προσδιοριστεί, λόγω συχνά λανθασμένης διάγνωσης, έλλειψης εμπειρίας και εξειδίκευσης αλλά και μη καταγραφής των περιστατικών.
– Ποια είναι τα πιο ύποπτα συμπτώματα;
Τα σαρκώματα μαλακών μορίων είναι συχνά ασυμπτωματικά στα αρχικά στάδια και για μεγάλο χρονικό διάστημα, ενώ τα συμπτώματα εμφανίζονται όταν ο όγκος αυξάνεται σε μέγεθος και η φύση τους εξαρτάται από το μέρος του σώματος όπου αναπτύσσονται. Αρκετές φορές, η εμφάνιση μιας μάζας στο πόδι, στο χέρι ή στον κορμό εγείρει υποψία, γι’ αυτό και κάθε μάζα ή μόρφωμα στο σώμα μας θα πρέπει να διερευνάται άμεσα, εφόσον: έχει μέγεθος άνω των 4cm και προοδευτική τάση αύξησης του μεγέθους, βρίσκεται κάτω από το υποδόριο και τις περιτονίες των μυών, και προκαλεί πόνο. Στην κοιλιά, τα σαρκώματα προκαλούν άτυπα συμπτώματα (κοιλιακό άλγος, αδυναμία, απώλεια βάρους, γαστρεντερολογικές διαταραχές) που οφείλονται στην απώθηση γειτονικών οργάνων από τον όγκο.
– Τι εξετάσεις περιλαμβάνει η διάγνωση και η σταδιοποίηση του σαρκώματος;
Η υποψία της διάγνωσης τίθεται συνήθως κλινικά με την ανακάλυψη μιας ανώδυνης μάζας, συνήθως μεγάλου μεγέθους, στα άκρα ή στον κορμό, εκτός αν πρόκειται για εντόπιση εντός της κοιλιάς, όπου τα συμπτώματα είναι άτυπα ή απωθητικού χαρακτήρα. Η αξονική και ιδιαίτερα η μαγνητική τομογραφία είναι απαραίτητες για την αποτελεσματική απεικόνιση του όγκου και τη σταδιοποίηση της νόσου, ωστόσο τον πιο αποφασιστικό ρόλο παίζει η λήψη βιοψίας δια λεπτής βελόνης, η λήψη δηλαδή δείγματος από τον όγκο για ιστοπαθολογική εξέταση. Η βιοψία πρέπει να πραγματοποιείται από έμπειρο κι εξειδικευμένο χειρουργό ή επεμβατικό ακτινολόγο καθοδηγούμενη από αξονικό τομογράφο ή υπέρηχο, ώστε το δείγμα να είναι αντιπροσωπευτικό του όγκου, χωρίς να υπάρχει κίνδυνος διασποράς.
Είναι εξαιρετικά σημαντικό να πούμε ότι η λήψη βιοψίας είναι απαραίτητη πριν από οποιαδήποτε θεραπευτική παρέμβαση, και σε κάθε ογκολογικό περιστατικό. Μόνο κατόπιν έγκυρης διάγνωσης και ολοκλήρωσης της σταδιοποίησης της νόσου, μπορεί να διαμορφωθεί ένα σωστό θεραπευτικό πλάνο και μάλιστα στο πλαίσιο ενός διεπιστημονικού ογκολογικού συμβουλίου παρουσία όλων των σχετικών ειδικοτήτων (εξειδικευμένου χειρουργού, παθολόγου-ογκολόγου, ακτινοθεραπευτή, παθολογοανατόμου και ακτινολόγου).
– Πώς αντιμετωπίζονται τα σαρκώματα; Είναι εφικτή η ίαση;
Η θεραπεία του σαρκώματος είναι κατά βάση χειρουργική και συνίσταται στην ολική αφαίρεση του όγκου επί υγιών ορίων, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο της τοπικής υποτροπής. Η χειρουργική θεραπεία συνοδεύεται κάποιες φορές και από άλλες μορφές θεραπείας, όπως ακτινοθεραπεία και συστηματική θεραπεία (χημειοθεραπεία, στοχευμένη θεραπεία, ανοσοθεραπεία).
Η εξέλιξη της επιστήμης αλλά και η πρόοδος της τεχνολογίας παρέχουν πλέον τη δυνατότητα στον έμπειρο Χειρουργό Σαρκωμάτων να διενεργεί χειρουργικές επεμβάσεις με ασφάλεια, επιτυγχάνοντας ένα άριστο ογκολογικό αποτέλεσμα και διασφαλίζοντας την ποιότητα ζωής του ασθενούς. Και τούτο, διότι στο παρελθόν δεν ήταν ασυνήθιστο, ασθενείς με σάρκωμα στο χέρι ή το πόδι να ακρωτηριάζονται. Σήμερα, αυτό μπορεί ξεκάθαρα να αποφευχθεί, με την ολιστική και εξατομικευμένη αντιμετώπιση κάθε περιστατικού καθώς και την εφαρμογή σύγχρονων θεραπευτικών προσεγγίσεων, όπως απομονωμένη υπερθερμική διάχυση άκρων, διεγχειρητική ακτινοθεραπεία, κ.ά..
Είναι εξαιρετικά σημαντικό να απευθυνόμαστε σε έμπειρους ιατρούς και κέντρα που εξειδικεύονται πάνω στην αντιμετώπιση του σαρκώματος. Γι’ αυτό και στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών δημιουργήσαμε το πρώτο εξειδικευμένο Κέντρο Σαρκώματος, Μελανώματος & Σπανίων Όγκων. Στόχος μας είναι η εξατομικευμένη φροντίδα και ολιστική αντιμετώπιση των ασθενών με σάρκωμα από εξειδικευμένους χειρουργούς και ιατρούς όλων των σχετικών ειδικοτήτων, με τις υπερσύγχρονες υποδομές, τον καινοτόμο εξοπλισμό και το άρτια εκπαιδευμένο προσωπικό του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών.
Διαβάστε περισσότερα άρθρα για θέματα που αφορούν την υγεία σας, εδώ.